DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yetki
Yetkili mahkeme
Madde 12 – (1) Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.
(2) Teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir.
(3) Suç, ülkede yayımlanan bir basılı eserle işlenmişse yetki, eserin yayım merkezi olan yer mahkemesine aittir. Ancak, aynı eserin birden çok yerde basılması durumunda suç, eserin yayım merkezi dışındaki baskısında meydana gelmişse, bu suç için eserin basıldığı yer mahkemesi de yetkilidir.
(4) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan hakaret suçunda eser, mağdurun yerleşim yerinde veya oturduğu yerde dağıtılmışsa, o yer mahkemesi de yetkilidir. Mağdur, suçun işlendiği yer dışında tutuklu veya hükümlü bulunuyorsa, o yer mahkemesi de yetkilidir.
(5) Görsel veya işitsel yayınlarda da bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Görsel ve işitsel yayın, mağdurun yerleşim yerinde ve oturduğu yerde işitilmiş veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkilidir.
(6) (Ek:8/7/2021-7331/10 md.) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının ya da banka veya kredi kartlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen suçlarda mağdurun yerleşim yeri mahkemeleri de yetkilidir.
CMK 12 - YETKİ - YETKİLİ MAHKEME - YER YÖNÜNDEN YETKİ KURALI - YETKİLİ SAVCILIK
Re: CMK 12 - MADDE GEREKÇESİ - YETKİ - YETKİLİ MAHKEME - YER YÖNÜNDEN YETKİ KURALI - YETKİLİ SAVCILIK
MADDE 12.- Madde, sadece yer bakımından yetki konusunu düzenlemektedir. Esasta Cumhuriyet savcısı, yer bakımından yetkili mahkeme önünde dava açmak zorundadır. Bu hususta hata varsa, mahkeme bunu araştırır. Madde yargılamanın engelsiz, kesintisiz olarak yürütülmesini sağlamak için düzenlenmiştir.
Tasarı, derece derece tahsis yetkisini kabul eden İtalyan Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunundan bu konuda esinlenmiş ve yetkili mahkemeleri sırasıyla belirlemiştir: Suçun işlenmesinden en çok ilgilenen, delillerin bulunması ve kolaylıkla toplanabilmesi yönünden kuşkusuz önemli olan yer, suçun işlendiği yerdir. Ayrıca önemli suçlarda, suçun işlendiği yerde kamuoyunun duyarlılığı daha fazladır. Bunun için, suçun işlendiği yer mahkemesi yetkili sayılmış ve yetkide ana kural, maddenin birinci fıkrasında belirtilmiştir.
Maddenin ikinci fıkrasında, teşebbüs hâlinde kalan suçlarla, mütemadî ve müteselsil suçlarda yetki kuralı düzenlenmiştir.
Üçüncü fıkrada ise, suçun, ülkede yayımlanan basılı bir eserin içeriğinde yer aldığı hâllerde, basılı eserin yayın merkezi olan yer mahkemesinin yetkili bulunduğu hükme bağlanmaktadır. Ancak, uygulamada eserin birden çok yerde basıldığı ve bu baskılarda da içerik farklılığı olduğu, bazı durumlarda ise yayın merkezindeki basıda suç unsuru bulunmayan bir basılı eserin, başka yerdeki basısında suç unsuru taşıdığı görülmektedir. Bu itibarla, basın davalarının en kısa sürede sonuçlandırılmasını sağlamak üzere yetkili mahkemenin, içeriği suç oluşturan eserin basıldığı yerdeki mahkeme olması kabul edilmiştir.
Maddenin dördüncü fıkrasında, basılı eser ile yayın merkezinin dışında ikamet eden bir kimseye karşı kovuşturulması şikâyete bağlı hakaret ve sövme fiilleri işlendiğinde ve eser o kimsenin yerleşim yerinde veya oturduğu yerde dağıtılmışsa, o yer mahkemesinin de yetkili olması hakkaniyete uygun sayılmıştır. Zira, saldırılan kimsenin basılı eserin yayın merkezi olan yer mahkemesine gidip davasını takip etmesi kendisi için büyük bir yük oluşturacaktır.
Maddenin beşinci fıkrasında ise, görsel ve işitsel yayınlarla işlenen suçlarda da, basılı eserle işlenen suçlara ilişkin yetki kuralının uygulanması öngörülmüştür. Görsel ve işitsel yayınlarla suçun işlenmesi hâlinde, bunun saldırıya uğrayan nezdinde yaptığı etki diğer suç vasıtalarına göre daha hızlı bir şekilde ortaya çıkacağından görsel ve işitsel yayın, saldırıya uğrayan kimsenin yerleşim yerinde veya oturduğu yerde işitilmiş veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkili olacaktır. Öte yandan, saldırıya uğrayanın yerleşim yerindeki mahkemeye yetki verilmesi suça karşı duyulan tepkinin giderilmesini ve adaletin daha çabuk gerçekleştirilmesini sağlayacak, daha sür’atli bir yargılama olanağını ortaya çıkaracaktır.
Maddenin son fıkrası önemli bir yenilik getirmektedir: Karşılaştırmalı ceza yargılama usulü yönünden temel ilke sanığın mutlaka, hükmü verecek mahkemede ifadesinin alınması, belirli istisnalar dışında duruşmalarda hazır bulunması ve savunmasını yapmasıdır. Ülkemizde belirli güvenlik nedenleri ile bazı sanıklar, yargılamayı yapan mahkemeden çok uzaktaki tutukevlerinde bulunduklarından ifade ve savunmaları yerel mahkeme tarafından istinabe suretiyle alınıp asıl yani suçun işlendiği yer mahkemelerine gönderilmekte ve bunlar da göz önüne alınarak hüküm verilmektedir. Oysa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin değişik kararlarında bu uygulama adil yargılama ilkelerine aykırı görülmüştür. İşte bu nedenlerle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararları doğrultusunda, esas hakkındaki hükmü veren mahkemenin sanığı şahsen dinleyebilmesi amacıyla ikili yetki kabul edilmiştir.
Tasarı, derece derece tahsis yetkisini kabul eden İtalyan Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunundan bu konuda esinlenmiş ve yetkili mahkemeleri sırasıyla belirlemiştir: Suçun işlenmesinden en çok ilgilenen, delillerin bulunması ve kolaylıkla toplanabilmesi yönünden kuşkusuz önemli olan yer, suçun işlendiği yerdir. Ayrıca önemli suçlarda, suçun işlendiği yerde kamuoyunun duyarlılığı daha fazladır. Bunun için, suçun işlendiği yer mahkemesi yetkili sayılmış ve yetkide ana kural, maddenin birinci fıkrasında belirtilmiştir.
Maddenin ikinci fıkrasında, teşebbüs hâlinde kalan suçlarla, mütemadî ve müteselsil suçlarda yetki kuralı düzenlenmiştir.
Üçüncü fıkrada ise, suçun, ülkede yayımlanan basılı bir eserin içeriğinde yer aldığı hâllerde, basılı eserin yayın merkezi olan yer mahkemesinin yetkili bulunduğu hükme bağlanmaktadır. Ancak, uygulamada eserin birden çok yerde basıldığı ve bu baskılarda da içerik farklılığı olduğu, bazı durumlarda ise yayın merkezindeki basıda suç unsuru bulunmayan bir basılı eserin, başka yerdeki basısında suç unsuru taşıdığı görülmektedir. Bu itibarla, basın davalarının en kısa sürede sonuçlandırılmasını sağlamak üzere yetkili mahkemenin, içeriği suç oluşturan eserin basıldığı yerdeki mahkeme olması kabul edilmiştir.
Maddenin dördüncü fıkrasında, basılı eser ile yayın merkezinin dışında ikamet eden bir kimseye karşı kovuşturulması şikâyete bağlı hakaret ve sövme fiilleri işlendiğinde ve eser o kimsenin yerleşim yerinde veya oturduğu yerde dağıtılmışsa, o yer mahkemesinin de yetkili olması hakkaniyete uygun sayılmıştır. Zira, saldırılan kimsenin basılı eserin yayın merkezi olan yer mahkemesine gidip davasını takip etmesi kendisi için büyük bir yük oluşturacaktır.
Maddenin beşinci fıkrasında ise, görsel ve işitsel yayınlarla işlenen suçlarda da, basılı eserle işlenen suçlara ilişkin yetki kuralının uygulanması öngörülmüştür. Görsel ve işitsel yayınlarla suçun işlenmesi hâlinde, bunun saldırıya uğrayan nezdinde yaptığı etki diğer suç vasıtalarına göre daha hızlı bir şekilde ortaya çıkacağından görsel ve işitsel yayın, saldırıya uğrayan kimsenin yerleşim yerinde veya oturduğu yerde işitilmiş veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkili olacaktır. Öte yandan, saldırıya uğrayanın yerleşim yerindeki mahkemeye yetki verilmesi suça karşı duyulan tepkinin giderilmesini ve adaletin daha çabuk gerçekleştirilmesini sağlayacak, daha sür’atli bir yargılama olanağını ortaya çıkaracaktır.
Maddenin son fıkrası önemli bir yenilik getirmektedir: Karşılaştırmalı ceza yargılama usulü yönünden temel ilke sanığın mutlaka, hükmü verecek mahkemede ifadesinin alınması, belirli istisnalar dışında duruşmalarda hazır bulunması ve savunmasını yapmasıdır. Ülkemizde belirli güvenlik nedenleri ile bazı sanıklar, yargılamayı yapan mahkemeden çok uzaktaki tutukevlerinde bulunduklarından ifade ve savunmaları yerel mahkeme tarafından istinabe suretiyle alınıp asıl yani suçun işlendiği yer mahkemelerine gönderilmekte ve bunlar da göz önüne alınarak hüküm verilmektedir. Oysa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin değişik kararlarında bu uygulama adil yargılama ilkelerine aykırı görülmüştür. İşte bu nedenlerle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararları doğrultusunda, esas hakkındaki hükmü veren mahkemenin sanığı şahsen dinleyebilmesi amacıyla ikili yetki kabul edilmiştir.
Re: CMK 12 - YETKİLİ MAHKEME - HAKARET SUÇUNDA YETKİ - YER YÖNÜNDEN YETKİ KURALI - YETKİLİ SAVCILIK
5. Ceza Dairesi 2022/8520 E. , 2022/13434 K.
"İçtihat Metni"
Hakaret suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma esnasında, suç yeri itibarıyla dosyanın ... ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair ... Cumhuriyet Başsavcılığının 18/11/2021 tarihli ve 2021/6521 soruşturma, 2021/769 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin ... ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 09/12/2021 tarihli ve 2021/231015 soruşturma, 2021/18192 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair merci ... 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 21/12/2021 tarihli ve 2021/896 Değişik ... sayılı Kararının;
Dosya kapsamına göre, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesinde yer alan "Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir." şeklindeki düzenleme nazara alındığında, somut olayda, müşteki vekili tarafından ... Cumhuriyet Başsavcılığına verilen 11/11/2021 havale tarihli dilekçeyle müştekinin adresinin ''İstasyon Mah. Davut ... Cad. Güven Apt. No:33/11 ...'' olarak belirtildiği ve müştekiye karşı ... isimli facebook kullanıcısı tarafından ''İstanbulun a... Kayun çıkan piç te .... Öyle mi? Nefes alamıyoruz yavşak herif. Deprem paraları nerede s...k. Defol git adi pezevenk '' şeklinde yorum yapılması dolayısıyla şikayetçi olunduğu, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca müştekinin mernis adresinin ''Atatürk Mah. ... Cad. No:1/2A İç Kapı No:146 .../...'' olduğu gerekçesiyle ... Cumhuriyet Başsavcılığına yetkisizlik verildiği, ... Cumhuriyet Başsavcılığı ise şikayet dilekçesinde belirtilen adres dolayısıyla ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili olduğunu belirtmiş ise de, yapılan araştırmada şikayet dilekçesinde belirtilen ikametin Yücel A. isimli şahsa ait olduğu ve müştekiyi tanımadığını belirttiği, dairede kiracı olarak ... isimli şahsın ikamet ettiği ve müştekiyi tanımadığını beyan ettiği,
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 06/02/2020 tarihli ve 2019/8231 esas, 2020/2695 karar sayılı ilâmında yer alan "...ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret... suçlarına ilişkin açılan davaya bakma yetkisinin, söz konusu eylemlerden haberdar olunan yerdeki Mahkemeye ait olduğu..." açıklamaları dikkate alınarak, ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret suçuna ilişkin açılan davaya bakma yetkisinin, söz konusu eylemlerden haberdar olunan yerdeki Mahkemeye ait olduğu göz önüne alındığında, hakaret suçunun müştekinin fiilen oturduğu ve hakaret suçuna muhattap olduğu ... ilinde işlendiği, suç yerinin ... Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi uyarınca bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 03/08/2022 gün ve 94660652-105-36-9743-2022-Kyb sayılı Kanun yararına bozmaya atfen Yargıtay C.Başsavcılığından tebliğname ile Daireye ihbar ve dava evrakı ile birlikte gönderilmekle gereği düşünüldü:
Dairemizin uygulamada istikrar kazanan 11/03/2021 tarihli ve 2020/6879 Esas, 2021/1054; 25/02/2021 tarihli, 2020/6867 Esas ve 2021/786 sayılı Kararlarında da vurgulandığı üzere ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret suçlarında suç yerinin söz konusu eylemlerden haberdar olunan yer olduğu, müşteki vekilinin şikayet dilekçesinde suçu ... ilinde öğrendiklerini belirtmesi karşısında hakaret suçunun ... ilinde işlendiği, suç yerinin ... Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı ve bu itibarla ... 3. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 21/12/2021 tarihli ve 2021/896 Değişik ... sayılı Kararın usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından, bu karara yönelik kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, dosyanın mahalline gönderilmesi için Yargıtay C.Başsavcılığına TEVDİNE 15/11/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
"İçtihat Metni"
Hakaret suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma esnasında, suç yeri itibarıyla dosyanın ... ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair ... Cumhuriyet Başsavcılığının 18/11/2021 tarihli ve 2021/6521 soruşturma, 2021/769 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın ... Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin ... ... Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 09/12/2021 tarihli ve 2021/231015 soruşturma, 2021/18192 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair merci ... 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 21/12/2021 tarihli ve 2021/896 Değişik ... sayılı Kararının;
Dosya kapsamına göre, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesinde yer alan "Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir." şeklindeki düzenleme nazara alındığında, somut olayda, müşteki vekili tarafından ... Cumhuriyet Başsavcılığına verilen 11/11/2021 havale tarihli dilekçeyle müştekinin adresinin ''İstasyon Mah. Davut ... Cad. Güven Apt. No:33/11 ...'' olarak belirtildiği ve müştekiye karşı ... isimli facebook kullanıcısı tarafından ''İstanbulun a... Kayun çıkan piç te .... Öyle mi? Nefes alamıyoruz yavşak herif. Deprem paraları nerede s...k. Defol git adi pezevenk '' şeklinde yorum yapılması dolayısıyla şikayetçi olunduğu, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca müştekinin mernis adresinin ''Atatürk Mah. ... Cad. No:1/2A İç Kapı No:146 .../...'' olduğu gerekçesiyle ... Cumhuriyet Başsavcılığına yetkisizlik verildiği, ... Cumhuriyet Başsavcılığı ise şikayet dilekçesinde belirtilen adres dolayısıyla ... Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili olduğunu belirtmiş ise de, yapılan araştırmada şikayet dilekçesinde belirtilen ikametin Yücel A. isimli şahsa ait olduğu ve müştekiyi tanımadığını belirttiği, dairede kiracı olarak ... isimli şahsın ikamet ettiği ve müştekiyi tanımadığını beyan ettiği,
Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 06/02/2020 tarihli ve 2019/8231 esas, 2020/2695 karar sayılı ilâmında yer alan "...ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret... suçlarına ilişkin açılan davaya bakma yetkisinin, söz konusu eylemlerden haberdar olunan yerdeki Mahkemeye ait olduğu..." açıklamaları dikkate alınarak, ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret suçuna ilişkin açılan davaya bakma yetkisinin, söz konusu eylemlerden haberdar olunan yerdeki Mahkemeye ait olduğu göz önüne alındığında, hakaret suçunun müştekinin fiilen oturduğu ve hakaret suçuna muhattap olduğu ... ilinde işlendiği, suç yerinin ... Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 309. maddesi uyarınca bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 03/08/2022 gün ve 94660652-105-36-9743-2022-Kyb sayılı Kanun yararına bozmaya atfen Yargıtay C.Başsavcılığından tebliğname ile Daireye ihbar ve dava evrakı ile birlikte gönderilmekle gereği düşünüldü:
Dairemizin uygulamada istikrar kazanan 11/03/2021 tarihli ve 2020/6879 Esas, 2021/1054; 25/02/2021 tarihli, 2020/6867 Esas ve 2021/786 sayılı Kararlarında da vurgulandığı üzere ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret suçlarında suç yerinin söz konusu eylemlerden haberdar olunan yer olduğu, müşteki vekilinin şikayet dilekçesinde suçu ... ilinde öğrendiklerini belirtmesi karşısında hakaret suçunun ... ilinde işlendiği, suç yerinin ... Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı ve bu itibarla ... 3. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 21/12/2021 tarihli ve 2021/896 Değişik ... sayılı Kararın usul ve yasaya uygun olduğu anlaşıldığından, bu karara yönelik kanun yararına bozma isteminin REDDİNE, dosyanın mahalline gönderilmesi için Yargıtay C.Başsavcılığına TEVDİNE 15/11/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Re: CMK 12 - KABAHATLERDE YETKİ - YETKİLİ MAHKEME - YER YÖNÜNDEN YETKİ KURALI - YETKİLİ SAVCILIK
7. Ceza Dairesi 2022/6152 E. , 2022/13128 K.
"İçtihat Metni"
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 47/1-b maddesine muhalefet etmek eyleminden kabahatli ... hakkında 314,00 Türk lirası idari para cezası uygulanmasına dair Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliğinin 12/02/2021 tarihli ve ... sayılı trafik idari para cezası karar tutanağına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin ANKARA 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 19/03/2021 tarihli ve 2021/3568 değişik iş sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 20/05/2022 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 23/06/2022 tarihli ve KYB. 2022/77631 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, kabahatli adına tescilli ... plakalı araç ile Ankara ili Çankaya ilçesinde kırmızı ışık ihlali yapıldığından dolayı Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliğince düzenlenen bahse konu idari yaptırım kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliğince verilen 19/03/2021 tarihli karara yönelik olarak 21/09/2021 tarihli ve 94660652-105-06-12080-2021-Kyb sayılı yazımız ile kanun yararına bozma talebinde bulunulduğu,
Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 15/12/2021 tarihli ve 2021/29370 esas, 2021/17358 karar sayılı ilâmında özetle, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 22/3. maddesinde yer alan “İdari kurul, makam veya kamu görevlileri, ancak ilgili kamu kurum ve kuruluşunun görev alanına giren yerlerde işlenen kabahatler dolayısıyla idari yaptırım kararı vermeye yetkilidir.” şeklindeki, 2918 sayılı Kanun'un 114/1. maddesinde yer alan, “Bu Kanunda yazılı trafik suçlarını işleyenler hakkında yetki sınırları içinde Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile Ulaştırma Bakanlığının ve Karayolları Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerinin il ve ilçe kuruluşlarında görevli ve yetkili kılınmış personelince tutanak düzenlenir.” şeklindeki düzenlemeler nazara alındığında, dosya kapsamına göre Ankara ili Çankaya ilçesinde işlendiği ileri sürülen kabahat ile ilgili olarak idari para cezası kararını verme yetkisinin de bu yer idaresine ait olduğu cihetle, Yozgat Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliği tarafından yetki alanı dışında işlenen kabahat ile ilgili düzenlenen idari para cezası karar tutanağının yetki yönünden hukuka uygun olmadığından bahisle, anılan hususa ilişkin olarak da kanun yararına bozma isteminde bulunup bulunulmayacağının değerlendirilmesi için Adalet Bakanlığı'na gönderilmek üzere dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE karar verildiği anlaşılmakla,
Benzer bir olayla ilgili Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 25/03/2009 tarihli ve 2007/1722 esas, 2009/3458 karar sayılı bozma ilamında yer alan, "... muterize ait 06 N 2397 plakalı araç hakkında düzenlenen ceza tutanağının 02.09.2004 tarihli ve ...sayılı fahri trafik müfettişi trafik suçu ihbar tutanağına istinaden düzenlendiğinin anlaşılması karşısında 2918 sayılı Kanunun “Fahri trafik müfettişliği” başlıklı ek 6.maddesinin 2.fıkrasında öngörülen “Fahri trafik müfettişleri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun suç saydığı fiilleri işleyenler hakkında işlem yapılması amacıyla, Emniyet Genel Müdürlüğünce kendilerine verilen tutanağı düzenlemek ve bunları aracın tescilli olduğu trafik kuruluşuna teslim etmek zorundadır.” Hükmü uyarınca Susurluk Trafik Tescil ve Denetleme Büro Amirliğinin ceza tutanağı düzenleme yetkisinin bulunmadığı, fahri trafik müfettişi tarafından düzenlenen ihbar tutanağının, aracın tescilli olduğu trafik kuruluşuna gönderilmekle yetinilmesi gerektiği gözetilmeden itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesinde isabet görülmemiş ..." şeklindeki açıklamalar nazara alındığında,
Somut olayda, kabahatliye ait ... plakalı araç hakkında düzenlenen ceza tutanağının fahri trafik müfettişi trafik suçu ihbar tutanağına istinaden düzenlendiğinin anlaşılması karşısında, 2918 sayılı Kanunun “Fahri trafik müfettişliği” başlıklı ek 6. maddesinin 2. fıkrası hükmü uyarınca Ankara Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünün ceza tutanağı düzenleme yetkisinin bulunmadığı, fahri trafik müfettişi tarafından düzenlenen ihbar tutanağının, aracın tescilli olduğu Yozgat ili trafik kuruluşuna gönderilmekle yetinilmesi gerektiği, bahse konu olayda da söz konusu idari para cezasının yetkili ve görevli Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliği tarafından tanzim edildiği cihetle, yetki yönünden anılan karar aleyhine kanun yararına bozma isteminde bulunulmamıştır.
Ancak;
1. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 6, 22/4 ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddeleri uyarınca hakkında idarî yaptırım kararı veren Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliğinin bulunduğu yer mahkemelerinin kabahatlinin başvurusunu incelemekle yetkili ve görevli olması karşısında, yetkisizlik kararı verilmesi gerektiği gözetilmeden, başvurunun esastan incelenerek yazılı şekilde karar verilmesinde,
2. 5326 sayılı Kanun'un, "Başvurunun incelenmesi" başlıklı 28. maddesindeki "(2) Başvurunun usulden kabulü hâlinde mahkeme dilekçenin bir örneğini ilgili kamu kurum ve kuruluşuna tebliğ eder.(3) İlgili kamu kurum ve kuruluşu, başvuru dilekçesinin tebliği tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde mahkemeye cevap verir. (4) Mahkeme, başvuruda bulunan kişilere cevap dilekçesinin bir örneğini tebliğ eder; talep üzerine veya re'sen tarafları çağırarak belli bir gün ve saatte dinleyebilir....(7) Mahkeme ilgilileri dinledikten ve bütün delilleri ortaya koyduktan sonra aleyhinde İdarî yaptırım kararı verilen ve hazır bulunan tarafa son sözünü sorar. Son söz hakkı, aleyhinde İdarî yaptırım kararı verilen tarafın kanunî temsilcisi veya avukatı tarafından da kullanılabilir. Mahkeme son kararını hazır bulunan tarafların huzurunda açıklar." hükmüne aykırı olarak, kabahatlinin, idarî para cezasının iptali istemli başvurusuna istinaden mahkemece, ilgili kamu kurumundan gerekli olan tüm evraklar getirtilip inceleme ve araştırma yapılmadan ve başvuruda bulunan kabahatliye cevap dilekçesinin bir örneği tebliğ edilmeden, yazılı şekilde başvurunun reddine karar verilmesinde, isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
I) Kanun yararına bozma ihbarnamesinin (1) numaralı maddesi yönünden yapılan değerlendirmede;
5326 sayılı Kabahatler Yasasının 22/4. maddesi ile kabahatlerde yetki yönünden 5271 sayılı CMK’nin yetki kurallarına atıf yapıldığı, anılan yasanın 12/1. maddesinin de “Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.” şeklinde olduğu cihetle, her ne kadar kabahatli hakkındaki idari para cezası, hatalı olarak, Yozgat Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliği tarafından uygulanmış ve daha önce Dairemizin 15/12/2021 tarih, 2021/29370 Esas – 2021/17358 Karar sayılı kararında işaret edilen husus kanun yararına bozma istemine konu edilmemiş ise de 5326 sayılı Yasanın 22/4 ve 5271 sayılı Yasanın 12/1. maddelerindeki düzenlemeler çerçevesinde, kabahat yerinin Ankara olduğu ve Ankara mahkemelerinin yetkili olduğu anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görülmediğinden, CMK'nun 309. maddesi uyarınca kanun yararına kararın bozulmasına dair talebinin REDDİNE,
II) Kanun yararına bozma ihbarnamesinin (2) numaralı maddesi yönünden yapılan değerlendirmede;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarnamesinin (2) numaralı maddesi içeriğindeki hususlar yerinde görüldüğünden, Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 19/03/2021 tarih, 2021/3568 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nun 309/4-b maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde mahkemesince yerine getirilmesine, 03/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
"İçtihat Metni"
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 47/1-b maddesine muhalefet etmek eyleminden kabahatli ... hakkında 314,00 Türk lirası idari para cezası uygulanmasına dair Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliğinin 12/02/2021 tarihli ve ... sayılı trafik idari para cezası karar tutanağına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin ANKARA 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 19/03/2021 tarihli ve 2021/3568 değişik iş sayılı kararı aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığından verilen 20/05/2022 tarihli kanun yararına bozma istemini içeren dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 23/06/2022 tarihli ve KYB. 2022/77631 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Mezkür ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, kabahatli adına tescilli ... plakalı araç ile Ankara ili Çankaya ilçesinde kırmızı ışık ihlali yapıldığından dolayı Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliğince düzenlenen bahse konu idari yaptırım kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliğince verilen 19/03/2021 tarihli karara yönelik olarak 21/09/2021 tarihli ve 94660652-105-06-12080-2021-Kyb sayılı yazımız ile kanun yararına bozma talebinde bulunulduğu,
Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 15/12/2021 tarihli ve 2021/29370 esas, 2021/17358 karar sayılı ilâmında özetle, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 22/3. maddesinde yer alan “İdari kurul, makam veya kamu görevlileri, ancak ilgili kamu kurum ve kuruluşunun görev alanına giren yerlerde işlenen kabahatler dolayısıyla idari yaptırım kararı vermeye yetkilidir.” şeklindeki, 2918 sayılı Kanun'un 114/1. maddesinde yer alan, “Bu Kanunda yazılı trafik suçlarını işleyenler hakkında yetki sınırları içinde Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile Ulaştırma Bakanlığının ve Karayolları Genel Müdürlüğünün ilgili birimlerinin il ve ilçe kuruluşlarında görevli ve yetkili kılınmış personelince tutanak düzenlenir.” şeklindeki düzenlemeler nazara alındığında, dosya kapsamına göre Ankara ili Çankaya ilçesinde işlendiği ileri sürülen kabahat ile ilgili olarak idari para cezası kararını verme yetkisinin de bu yer idaresine ait olduğu cihetle, Yozgat Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliği tarafından yetki alanı dışında işlenen kabahat ile ilgili düzenlenen idari para cezası karar tutanağının yetki yönünden hukuka uygun olmadığından bahisle, anılan hususa ilişkin olarak da kanun yararına bozma isteminde bulunup bulunulmayacağının değerlendirilmesi için Adalet Bakanlığı'na gönderilmek üzere dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE karar verildiği anlaşılmakla,
Benzer bir olayla ilgili Yargıtay 7. Ceza Dairesinin 25/03/2009 tarihli ve 2007/1722 esas, 2009/3458 karar sayılı bozma ilamında yer alan, "... muterize ait 06 N 2397 plakalı araç hakkında düzenlenen ceza tutanağının 02.09.2004 tarihli ve ...sayılı fahri trafik müfettişi trafik suçu ihbar tutanağına istinaden düzenlendiğinin anlaşılması karşısında 2918 sayılı Kanunun “Fahri trafik müfettişliği” başlıklı ek 6.maddesinin 2.fıkrasında öngörülen “Fahri trafik müfettişleri 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun suç saydığı fiilleri işleyenler hakkında işlem yapılması amacıyla, Emniyet Genel Müdürlüğünce kendilerine verilen tutanağı düzenlemek ve bunları aracın tescilli olduğu trafik kuruluşuna teslim etmek zorundadır.” Hükmü uyarınca Susurluk Trafik Tescil ve Denetleme Büro Amirliğinin ceza tutanağı düzenleme yetkisinin bulunmadığı, fahri trafik müfettişi tarafından düzenlenen ihbar tutanağının, aracın tescilli olduğu trafik kuruluşuna gönderilmekle yetinilmesi gerektiği gözetilmeden itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesinde isabet görülmemiş ..." şeklindeki açıklamalar nazara alındığında,
Somut olayda, kabahatliye ait ... plakalı araç hakkında düzenlenen ceza tutanağının fahri trafik müfettişi trafik suçu ihbar tutanağına istinaden düzenlendiğinin anlaşılması karşısında, 2918 sayılı Kanunun “Fahri trafik müfettişliği” başlıklı ek 6. maddesinin 2. fıkrası hükmü uyarınca Ankara Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünün ceza tutanağı düzenleme yetkisinin bulunmadığı, fahri trafik müfettişi tarafından düzenlenen ihbar tutanağının, aracın tescilli olduğu Yozgat ili trafik kuruluşuna gönderilmekle yetinilmesi gerektiği, bahse konu olayda da söz konusu idari para cezasının yetkili ve görevli Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliği tarafından tanzim edildiği cihetle, yetki yönünden anılan karar aleyhine kanun yararına bozma isteminde bulunulmamıştır.
Ancak;
1. 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 6, 22/4 ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddeleri uyarınca hakkında idarî yaptırım kararı veren Yozgat İl Emniyet Müdürlüğü Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliğinin bulunduğu yer mahkemelerinin kabahatlinin başvurusunu incelemekle yetkili ve görevli olması karşısında, yetkisizlik kararı verilmesi gerektiği gözetilmeden, başvurunun esastan incelenerek yazılı şekilde karar verilmesinde,
2. 5326 sayılı Kanun'un, "Başvurunun incelenmesi" başlıklı 28. maddesindeki "(2) Başvurunun usulden kabulü hâlinde mahkeme dilekçenin bir örneğini ilgili kamu kurum ve kuruluşuna tebliğ eder.(3) İlgili kamu kurum ve kuruluşu, başvuru dilekçesinin tebliği tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde mahkemeye cevap verir. (4) Mahkeme, başvuruda bulunan kişilere cevap dilekçesinin bir örneğini tebliğ eder; talep üzerine veya re'sen tarafları çağırarak belli bir gün ve saatte dinleyebilir....(7) Mahkeme ilgilileri dinledikten ve bütün delilleri ortaya koyduktan sonra aleyhinde İdarî yaptırım kararı verilen ve hazır bulunan tarafa son sözünü sorar. Son söz hakkı, aleyhinde İdarî yaptırım kararı verilen tarafın kanunî temsilcisi veya avukatı tarafından da kullanılabilir. Mahkeme son kararını hazır bulunan tarafların huzurunda açıklar." hükmüne aykırı olarak, kabahatlinin, idarî para cezasının iptali istemli başvurusuna istinaden mahkemece, ilgili kamu kurumundan gerekli olan tüm evraklar getirtilip inceleme ve araştırma yapılmadan ve başvuruda bulunan kabahatliye cevap dilekçesinin bir örneği tebliğ edilmeden, yazılı şekilde başvurunun reddine karar verilmesinde, isabet görülmemiş ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozmaya atfen ihbar olunmuş bulunmakla Türk Milleti adına gereği görüşülüp düşünüldü;
I) Kanun yararına bozma ihbarnamesinin (1) numaralı maddesi yönünden yapılan değerlendirmede;
5326 sayılı Kabahatler Yasasının 22/4. maddesi ile kabahatlerde yetki yönünden 5271 sayılı CMK’nin yetki kurallarına atıf yapıldığı, anılan yasanın 12/1. maddesinin de “Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.” şeklinde olduğu cihetle, her ne kadar kabahatli hakkındaki idari para cezası, hatalı olarak, Yozgat Fahri Trafik Müfettişliği Büro Amirliği tarafından uygulanmış ve daha önce Dairemizin 15/12/2021 tarih, 2021/29370 Esas – 2021/17358 Karar sayılı kararında işaret edilen husus kanun yararına bozma istemine konu edilmemiş ise de 5326 sayılı Yasanın 22/4 ve 5271 sayılı Yasanın 12/1. maddelerindeki düzenlemeler çerçevesinde, kabahat yerinin Ankara olduğu ve Ankara mahkemelerinin yetkili olduğu anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görülmediğinden, CMK'nun 309. maddesi uyarınca kanun yararına kararın bozulmasına dair talebinin REDDİNE,
II) Kanun yararına bozma ihbarnamesinin (2) numaralı maddesi yönünden yapılan değerlendirmede;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarnamesinin (2) numaralı maddesi içeriğindeki hususlar yerinde görüldüğünden, Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliğinin 19/03/2021 tarih, 2021/3568 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nun 309/4-b maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde mahkemesince yerine getirilmesine, 03/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Re: CMK 12 - TEHDİT SUÇUNDA YETKİ - YETKİLİ MAHKEME - YER YÖNÜNDEN YETKİ KURALI - YETKİLİ SAVCILIK
4. Ceza Dairesi 2019/8231 E. , 2020/2695 K.
"İçtihat Metni"
Tehdit ve hakaret suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, suç yeri itibarıyla evrakın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının 13/03/2019 tarihli ve 2019/2582 soruşturma, 2019/790 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 22/03/2019 tarihli ve 2019/52372 soruşturma, 2019/9895 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, yetki uyuşmazlığının çözümü için dosyanın merciine gönderilmesiyle, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararının, Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 16/10/2019 gün ve 94660652-105-45-11350-2019-Kyb sayılı istemleri ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 24/10/2019 gün ve 2019/101442 sayılı bozma düşüncesini içeren ihbarnamesiyle Daire'ye gönderilmiş olduğu görülmekle, dosya incelendi:
Kanun yararına bozma isteyen ihbarnamede;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesinde yer alan " Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir." şeklindeki düzenleme dikkate alındığında, somut olayda, müştekinin İstanbul ilinde bulunduğu sırada şüpheli tarafından cep telefonundan mesaj gönderilmek suretiyle hakaret ve tehdit edildiğinden bahisle şikâyetçi olduğunun anlaşılması karşısında, hakaret ve tehdit suçlarının İstanbul ilinde işlendiği, suç yerinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozma talebine dayanılarak ihbar olunduğu anlaşılmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I-Olay:
Tehdit ve hakaret suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, suç yeri itibarıyla evrakın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının 13/03/2019 tarihli ve 2019/2582 soruşturma, 2019/790 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 22/03/2019 tarihli ve 2019/52372 soruşturma, 2019/9895 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, yetki uyuşmazlığının çözümü için dosyanın merciine gönderilmesiyle, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesinde yer alan " Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir." şeklindeki düzenleme dikkate alındığında, somut olayda, müştekinin İstanbul ilinde bulunduğu sırada şüpheli tarafından cep telefonundan mesaj gönderilmek suretiyle hakaret ve tehdit edildiğinden bahisle şikâyetçi olduğunun anlaşılması karşısında, hakaret ve tehdit suçlarının İstanbul ilinde işlendiği, suç yerinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle kanun yararına bozmaya konu edildiği anlaşılmıştır.
II- Kanun Yararına Bozma İstemine İlişkin Uyuşmazlığın Kapsamı:
Tehdit ve hakaret suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, Manisa ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcılıkları arasında oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının giderilmesine dair, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararında isabet bulunup bulunmadığının belirlenmesine ilişkindir.
III- Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı CMK'nın "Yetkili Mahkeme" başlıklı 12. maddesi;
"(1) Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.
(2) Teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir.
(3) Suç, ülkede yayımlanan bir basılı eserle işlenmişse yetki, eserin yayım merkezi olan yer mahkemesine aittir. Ancak, aynı eserin birden çok yerde basılması durumunda suç, eserin yayım merkezi dışındaki baskısında meydana gelmişse, bu suç için eserin basıldığı yer mahkemesi de yetkilidir.
(4) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan hakaret suçunda eser, mağdurun yerleşim yerinde veya oturduğu yerde dağıtılmışsa, o yer mahkemesi de yetkilidir. Mağdur, suçun işlendiği yer dışında tutuklu veya hükümlü bulunuyorsa, o yer mahkemesi de yetkilidir.
(5) Görsel veya işitsel yayınlarda da bu Maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Görsel ve işitsel yayın, mağdurun yerleşim yerinde ve oturduğu yerde işitilmiş veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkilidir." biçimindedir.
Anılan Kanun'un "Cumhuriyet Savcısının Görev ve Yetkileri" başlıklı 161. maddesinin 7. fıkrası;
"(Ek: 31/3/2011-6217/21 md.) Yetkisizlik kararı ile gelen bir soruşturmada Cumhuriyet savcısı, kendisinin de yetkisiz olduğu kanaatine varırsa yetkisizlik kararı verir ve yetkili savcılığın belirlenmesi için soruşturma dosyasını, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesine gönderir. Mahkemece bu konuda verilen karar kesindir." hükmünü içermektedir.
İncelenen dosyada;
Şikayetçi ... vekili tarafından, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmek üzere, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına verilen 04/02/2019 tarihli dilekçeyle, şüpheli ...'a ait olduğu tahmin edilen cep telefonu hattından, şikayetçinin cep telefonuna hakaret ve tehdit içeren whatsapp iletileri gönderildiğinden bahisle şikayette bulunulduğu, soruşturma aşamasında adı geçen şikayetçinin kollukta alınan 05.03.2019 tarihli ifadesinde, suça konu iletilerin gönderildiği tarihte İstanbul ilinde olduğunu beyan ettiği, bunun üzerine Manisa Cumhuriyet Başsavcılığınca, "...hakaret ve tehdit sözlerinin müştekiye, İstanbul ilinde bulunduğu sırada ulaştığı..." gerekçesiyle, 13/03/2019 tarihli ve 2019/2582 soruşturma, 2019/790 sayılı yetkisizlik kararı verildiği, dosyanın gönderildiği İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca ise, "...suçun İstanbul'da işlendiğine dair delil bulunmadığı..." gerekçesiyle, 22/03/2019 tarihli ve 2019/52372 soruşturma, 2019/9895 sayılı kararıyla karşı yetkisizlik kararı verildiği, olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosyanın CMK'nın 161/7. maddesi uyarınca merciine gönderilmesiyle, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararıyla, "...soruşturma dosyasının tetkikinde, suçun Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının yetki sınırları içinde işlendiği, soruşturma yapma yetkisinin Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğu..." şeklindeki gerekçeyle, Manisa
Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırıldığı, kararın kesin nitelikte olduğu ve adı geçen savcılıkça kanun yararına bozma talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamı, kanun yararına bozma istemi ve tüm bu açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde;
Şikayetçi ...'nın 05.03.2019 tarihli ifade içeriğine göre, suça konu iletilerin, adı geçenin İstanbul ilinde bulunduğu sırada cep telefonuna gönderildiği, ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret ve tehdit suçlarına ilişkin açılan davaya bakma yetkisinin, söz konusu eylemlerden haberdar olunan yerdeki Mahkemeye ait olduğu göz önüne alındığında, somut olayda soruşturma yapma yetkisinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığında olduğu nazara alınmadan kurulan, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararında isabet bulunmadığı anlaşılmıştır.
IV-Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle,
Kanun yararına bozma istemi yerinde görüldüğünden, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kesinleşen kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre sonraki işlemlerin, CMK'nın 309/4-a maddesi gereğince mahallinde merci mahkemesince yerine getirilmesine, 06/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
"İçtihat Metni"
Tehdit ve hakaret suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, suç yeri itibarıyla evrakın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının 13/03/2019 tarihli ve 2019/2582 soruşturma, 2019/790 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 22/03/2019 tarihli ve 2019/52372 soruşturma, 2019/9895 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, yetki uyuşmazlığının çözümü için dosyanın merciine gönderilmesiyle, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararının, Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü'nün 16/10/2019 gün ve 94660652-105-45-11350-2019-Kyb sayılı istemleri ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 24/10/2019 gün ve 2019/101442 sayılı bozma düşüncesini içeren ihbarnamesiyle Daire'ye gönderilmiş olduğu görülmekle, dosya incelendi:
Kanun yararına bozma isteyen ihbarnamede;
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesinde yer alan " Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir." şeklindeki düzenleme dikkate alındığında, somut olayda, müştekinin İstanbul ilinde bulunduğu sırada şüpheli tarafından cep telefonundan mesaj gönderilmek suretiyle hakaret ve tehdit edildiğinden bahisle şikâyetçi olduğunun anlaşılması karşısında, hakaret ve tehdit suçlarının İstanbul ilinde işlendiği, suç yerinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozma talebine dayanılarak ihbar olunduğu anlaşılmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
I-Olay:
Tehdit ve hakaret suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, suç yeri itibarıyla evrakın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının 13/03/2019 tarihli ve 2019/2582 soruşturma, 2019/790 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 22/03/2019 tarihli ve 2019/52372 soruşturma, 2019/9895 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, yetki uyuşmazlığının çözümü için dosyanın merciine gönderilmesiyle, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırılmasına dair, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesinde yer alan " Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir." şeklindeki düzenleme dikkate alındığında, somut olayda, müştekinin İstanbul ilinde bulunduğu sırada şüpheli tarafından cep telefonundan mesaj gönderilmek suretiyle hakaret ve tehdit edildiğinden bahisle şikâyetçi olduğunun anlaşılması karşısında, hakaret ve tehdit suçlarının İstanbul ilinde işlendiği, suç yerinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle kanun yararına bozmaya konu edildiği anlaşılmıştır.
II- Kanun Yararına Bozma İstemine İlişkin Uyuşmazlığın Kapsamı:
Tehdit ve hakaret suçlarından şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma sırasında, Manisa ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcılıkları arasında oluşan olumsuz yetki uyuşmazlığının giderilmesine dair, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararında isabet bulunup bulunmadığının belirlenmesine ilişkindir.
III- Hukuksal Değerlendirme:
5271 sayılı CMK'nın "Yetkili Mahkeme" başlıklı 12. maddesi;
"(1) Davaya bakmak yetkisi, suçun işlendiği yer mahkemesine aittir.
(2) Teşebbüste son icra hareketinin yapıldığı, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yer mahkemesi yetkilidir.
(3) Suç, ülkede yayımlanan bir basılı eserle işlenmişse yetki, eserin yayım merkezi olan yer mahkemesine aittir. Ancak, aynı eserin birden çok yerde basılması durumunda suç, eserin yayım merkezi dışındaki baskısında meydana gelmişse, bu suç için eserin basıldığı yer mahkemesi de yetkilidir.
(4) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olan hakaret suçunda eser, mağdurun yerleşim yerinde veya oturduğu yerde dağıtılmışsa, o yer mahkemesi de yetkilidir. Mağdur, suçun işlendiği yer dışında tutuklu veya hükümlü bulunuyorsa, o yer mahkemesi de yetkilidir.
(5) Görsel veya işitsel yayınlarda da bu Maddenin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Görsel ve işitsel yayın, mağdurun yerleşim yerinde ve oturduğu yerde işitilmiş veya görülmüşse o yer mahkemesi de yetkilidir." biçimindedir.
Anılan Kanun'un "Cumhuriyet Savcısının Görev ve Yetkileri" başlıklı 161. maddesinin 7. fıkrası;
"(Ek: 31/3/2011-6217/21 md.) Yetkisizlik kararı ile gelen bir soruşturmada Cumhuriyet savcısı, kendisinin de yetkisiz olduğu kanaatine varırsa yetkisizlik kararı verir ve yetkili savcılığın belirlenmesi için soruşturma dosyasını, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesine en yakın ağır ceza mahkemesine gönderir. Mahkemece bu konuda verilen karar kesindir." hükmünü içermektedir.
İncelenen dosyada;
Şikayetçi ... vekili tarafından, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmek üzere, İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına verilen 04/02/2019 tarihli dilekçeyle, şüpheli ...'a ait olduğu tahmin edilen cep telefonu hattından, şikayetçinin cep telefonuna hakaret ve tehdit içeren whatsapp iletileri gönderildiğinden bahisle şikayette bulunulduğu, soruşturma aşamasında adı geçen şikayetçinin kollukta alınan 05.03.2019 tarihli ifadesinde, suça konu iletilerin gönderildiği tarihte İstanbul ilinde olduğunu beyan ettiği, bunun üzerine Manisa Cumhuriyet Başsavcılığınca, "...hakaret ve tehdit sözlerinin müştekiye, İstanbul ilinde bulunduğu sırada ulaştığı..." gerekçesiyle, 13/03/2019 tarihli ve 2019/2582 soruşturma, 2019/790 sayılı yetkisizlik kararı verildiği, dosyanın gönderildiği İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca ise, "...suçun İstanbul'da işlendiğine dair delil bulunmadığı..." gerekçesiyle, 22/03/2019 tarihli ve 2019/52372 soruşturma, 2019/9895 sayılı kararıyla karşı yetkisizlik kararı verildiği, olumsuz yetki uyuşmazlığının çözümü için dosyanın CMK'nın 161/7. maddesi uyarınca merciine gönderilmesiyle, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararıyla, "...soruşturma dosyasının tetkikinde, suçun Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının yetki sınırları içinde işlendiği, soruşturma yapma yetkisinin Manisa Cumhuriyet Başsavcılığına ait olduğu..." şeklindeki gerekçeyle, Manisa
Cumhuriyet Başsavcılığının yetkisizlik kararının kaldırıldığı, kararın kesin nitelikte olduğu ve adı geçen savcılıkça kanun yararına bozma talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamı, kanun yararına bozma istemi ve tüm bu açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde;
Şikayetçi ...'nın 05.03.2019 tarihli ifade içeriğine göre, suça konu iletilerin, adı geçenin İstanbul ilinde bulunduğu sırada cep telefonuna gönderildiği, ileti yolu ile gerçekleştirilen hakaret ve tehdit suçlarına ilişkin açılan davaya bakma yetkisinin, söz konusu eylemlerden haberdar olunan yerdeki Mahkemeye ait olduğu göz önüne alındığında, somut olayda soruşturma yapma yetkisinin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığında olduğu nazara alınmadan kurulan, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kararında isabet bulunmadığı anlaşılmıştır.
IV-Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle,
Kanun yararına bozma istemi yerinde görüldüğünden, mercii Bakırköy 17. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 24/05/2019 tarihli ve 2019/1008 değişik iş sayılı kesinleşen kararının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre sonraki işlemlerin, CMK'nın 309/4-a maddesi gereğince mahallinde merci mahkemesince yerine getirilmesine, 06/02/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Re: CMK 12 - DOLANDIRICILIK SUÇUNDA YETKİ - YETKİLİ MAHKEME - YER YÖNÜNDEN YETKİ KURALI - YETKİLİ SAVCILIK
11. Ceza Dairesi 2022/2732 E. , 2022/15005 K.
"İçtihat Metni"
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 15.02.2022 tarih ve 2021/24173 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 14.04.2022 tarih ve KYB-2022/32204 sayılı ihbarname ile;
Bilişim sistemleri, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçundan şüpheliler ..., ... ve ... haklarında yapılan soruşturma esnasında, suç yeri itibarıyla dosyanın Gebze Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 18/11/2019 tarihli ve 2019/125591 soruşturma, 2019/14328 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, suç yeri bakımından dosyanın Hatay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin Gebze Cumhuriyet Başsavcılığının 04/08/2021 tarihli ve 2019/228850 soruşturma, 2021/2088 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, Kars Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair İstanbul Anadolu 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 19/08/2021 tarihli ve 2021/834 değişik iş sayılı kararının "Benzer bir olay sebebiyle Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 04/11/2019 tarihli ve 2019/6236 esas, 2019/10639 karar sayılı ilamında ".... dolandırıcılık suçunun, iradesi fesada uğratılan kişinin yatırmış olduğu paranın fail tarafından çekildiği anda tamamlanacak olması nedeniyle suç yerinin de menfaatin temin edileceği yer olacağından hareketle..." şeklinde belirtildiği üzere, suçun işlendiği yerin paranın çekildiği yer olacağı nazara alındığında, soruşturma dosyasına konu olayda, müşteki tarafından gönderilen 300,00 Türk lirası paranın ... isimli Atm cihazından çekildiği anlaşılmakla haksız menfaatin temin edildiği yerin Polatlı Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı, aynı zamanda 7331 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 10. maddesi ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesine eklenen "Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının ya da banka veya kredi kartlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen suçlarda mağdurun yerleşim yeri mahkemeleri de yetkilidir." şeklindeki düzenleme uyarınca mağdurun yerleşim yeri Cumhuriyet Başsavcılığının da soruşturmada yetkili olduğu ancak müşteki ...'in yerleşim yeri adresinin ... İlçesi olduğu gözetildiğinde, soruşturma konusu suçun Kars ilinde işlendiğine ve soruşturmanın Kars Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülmesini gerektirecek bir durumun bulunmadığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden” bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca, bozulması istenilmiş olmakla,
Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
14.07.2021 tarih ve 31541 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7331 sayılı Kanun'un 10. maddesiyle, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesine eklenen 6. fıkrasında; bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının ya da banka veya kredi kartlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen suçlarda mağdurun yerleşim yeri mahkemelerinin de yetkili olacağının düzenleme altına alınması karşısında; incelenen dosya kapsamına göre, haksız menfaatin temin edildiği yerin Polatlı Cumhuriyet Başsavcılığının, mağdurun yerleşim yerinin de Digor Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı anlaşılmakla; belirtilen yetkili yerler gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesinde isabet bulunmadığından, kanun yararına bozma istemine atfen düzenlenen ihbarnamedeki düşünce yerinde görülmekle, İstanbul Anadolu 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 19.08.2021 tarih ve 2021/834 Değişik İş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nin 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde takdir ve ifasına, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına İADESİNE, 26.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
"İçtihat Metni"
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 15.02.2022 tarih ve 2021/24173 sayılı kanun yararına bozma istemine atfen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 14.04.2022 tarih ve KYB-2022/32204 sayılı ihbarname ile;
Bilişim sistemleri, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçundan şüpheliler ..., ... ve ... haklarında yapılan soruşturma esnasında, suç yeri itibarıyla dosyanın Gebze Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 18/11/2019 tarihli ve 2019/125591 soruşturma, 2019/14328 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, suç yeri bakımından dosyanın Hatay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin Gebze Cumhuriyet Başsavcılığının 04/08/2021 tarihli ve 2019/228850 soruşturma, 2021/2088 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, Kars Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair İstanbul Anadolu 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 19/08/2021 tarihli ve 2021/834 değişik iş sayılı kararının "Benzer bir olay sebebiyle Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 04/11/2019 tarihli ve 2019/6236 esas, 2019/10639 karar sayılı ilamında ".... dolandırıcılık suçunun, iradesi fesada uğratılan kişinin yatırmış olduğu paranın fail tarafından çekildiği anda tamamlanacak olması nedeniyle suç yerinin de menfaatin temin edileceği yer olacağından hareketle..." şeklinde belirtildiği üzere, suçun işlendiği yerin paranın çekildiği yer olacağı nazara alındığında, soruşturma dosyasına konu olayda, müşteki tarafından gönderilen 300,00 Türk lirası paranın ... isimli Atm cihazından çekildiği anlaşılmakla haksız menfaatin temin edildiği yerin Polatlı Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı, aynı zamanda 7331 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 10. maddesi ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesine eklenen "Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının ya da banka veya kredi kartlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen suçlarda mağdurun yerleşim yeri mahkemeleri de yetkilidir." şeklindeki düzenleme uyarınca mağdurun yerleşim yeri Cumhuriyet Başsavcılığının da soruşturmada yetkili olduğu ancak müşteki ...'in yerleşim yeri adresinin ... İlçesi olduğu gözetildiğinde, soruşturma konusu suçun Kars ilinde işlendiğine ve soruşturmanın Kars Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülmesini gerektirecek bir durumun bulunmadığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden” bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca, bozulması istenilmiş olmakla,
Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
14.07.2021 tarih ve 31541 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7331 sayılı Kanun'un 10. maddesiyle, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 12. maddesine eklenen 6. fıkrasında; bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının ya da banka veya kredi kartlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenen suçlarda mağdurun yerleşim yeri mahkemelerinin de yetkili olacağının düzenleme altına alınması karşısında; incelenen dosya kapsamına göre, haksız menfaatin temin edildiği yerin Polatlı Cumhuriyet Başsavcılığının, mağdurun yerleşim yerinin de Digor Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı anlaşılmakla; belirtilen yetkili yerler gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesinde isabet bulunmadığından, kanun yararına bozma istemine atfen düzenlenen ihbarnamedeki düşünce yerinde görülmekle, İstanbul Anadolu 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 19.08.2021 tarih ve 2021/834 Değişik İş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nin 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde takdir ve ifasına, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına İADESİNE, 26.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.